dr hab. Valentin Constantinov

(Instytut Historii Ministerstwa Edukacji i Badań Republiki Mołdawii w Kiszyniowie)

Kwestia Mołdawii w przemówieniach sejmowych Stanisława Żółkiewskiego jako hetmana wielkiego koronnego

Mołdawia zajmowała ważne miejsce w politycznej działalności Stanisława Żółkiewskiego, jeszcze od czasów kiedy zajmował stanowisko hetmana polnego. Stworzenie zony buforowej między Imperium Osmańskim a Rzecząpospolitą było bardzo ważnym dla systemu bezpieczeństwa państwa polsko-litewskiego. Po 1611 r. nasiliły się walki między różnymi obozami w Rzeczypospolitej. I tym razem kwestia Mołdawii była wykorzystywana w różnych sporach politycznych w kraju. W tym samym czasie król Zygmunt III Waza skorzystał z możliwości manewru politycznego i na najważniejsze stanowiska w państwie wyznaczył osoby, którymi można było łatwo manewrować. Tak było też w przypadku mianowania Stanisława Żółkiewskiego na hetmana wielkiego koronnego, ale też i na kanclerza wielkiego. Był to czas, kiedy polski hetman był już stary. Nie odnosił militarnych sukcesów w polu od czasów bitwy pod Kłuszynem. Za pokój w Jarudze w 1617 r. został ostro skrytykowany przez opozycję królewską, która uważała, że w ten sposób Rzeczpospolita utraciła wpływy w Mołdawii. W następnym roku, kiedy doszło do starcia w Oryninie, musiał ponownie zmierzyć się z ostrą krytyką ze strony tej samej opozycji. Równocześnie Żółkiewski usiłował sformułować własne poglądy na kwestię mołdawską, a jego ostatnia kampania w 1620 r., zakończona katastrofalną klęską w kampanii cecorskiej, była efektem tych koncepcji polityczno-militarnych, które promował w swoich przemówieniach sejmowych. Mając ogromny wpływ na ówczesne wydarzenia, wielki hetman forsował własny punkt widzenia, z którym większość się zgadzała.

Organizatorzy
Dofinansowanie