Funkcja kreacyjna była jedną z istotnych funkcji sejmików Rzeczypospolitej w okresie wczesnonowożytnym. W niniejszym referacie przeanalizowane zostaną teoretyczne i praktyczne problemy realizacji owej funkcji przez sejmiki województwa wileńskiego (sejmik wileński, oszmiański, lidzki, wiłkomierski i brasławski) w pierwszych dwóch dekadach XVII w.

W ramach referatu zostanie przeanalizowany nie tylko wybór kandydatów na urzędy sędziego ziemskiego, podsędka, pisarza i podkomorzego, ale również wybór kandydatów na woźnych sądowych, przewidziany w artykule 8 rozdziału IV Trzeciego Statutu Litewskiego. Właśnie wybór kandydatów na woźnych wydaje się szczególnie intrygującym zagadnieniem, między innymi ze względu na trudności z określeniem organu uprawnionego do ich wyboru. Z zachowanej korespondencji pomiędzy sejmikami a dokonującym ich zatwierdzenia wojewodą wileńskim Mikołajem Krzysztofem Radziwiłłem “Sierotką” wynika bowiem, że wyboru dokonywała szlachta powiatowa nie tylko na sejmiku, ale również podczas roków ziemskich, jednak zarówno w zachowanych prośbach o zatwierdzenie woźnych, jak i w odpowiedziach wojewody brak istotnego rozróżnienia pomiędzy owymi przypadkami.

Korespondencja ta jest również ciekawym źródłem pozwalającym poznać praktykę funkcjonowania samych sejmików. Przykładowo, analiza ilości pieczęci i podpisów szlachty jest ważnym świadectwem zaangażowania miejscowej szlachty w życie sejmikowe i powinna zostać uwzględniona przy wciąż nierozstrzygniętej dyskusji o frekwencji na sejmikach litewskich.