mgr Jakub Sytniewski

(Uniwersytet Opolski)

Problematyka tatarska w dyskusji sejmowej okresu bezkrólewia z 1648 r.

Celem wystąpienia jest ukazanie postaw i propozycji elit polsko-litewskich wobec Tatarów, jakie pojawiły się na sejmie konwokacyjnym oraz sejmie elekcyjnym w 1648 r. Już na samym początku bezkrólewia najwięksi dygnitarze Rzeczypospolitej stanęli przed zadaniem rozbicia sojuszu kozacko-tatarskiego. Część przedstawicieli opowiadała się za przyjęciem twardego kursu wobec Chanatu Krymskiego. Na czele tej grupy stał moderator ówczesnej polityki, kanclerz wielki koronny Jerzy Ossoliński. Spośród senatorów popierali go m.in. prymas i interreks Maciej Łubieński oraz wojewoda bracławski Adam Kisiel. Uważali oni, iż należy doprowadzić do ugody z Kozakami, a następnie skierować ich przeciwko Tatarom. Postulowali również (zwłaszcza Adam Kisiel) zawarcie formalnego przymierza antytatarskiego z Moskwą. Inni senatorowie koronni nie mieli tak jednolitego stanowiska wobec Chanatu Krymskiego. Można jednak zauważyć, że wśród ich propozycji pojawiał się pomysł o dalszym wstrzymaniu upominków dla chana. Zaoszczędzone z tego sumy zalecano przeznaczyć na cele obronne. Niektórzy radzili zapłacić zaległe kwoty, mając nadzieję, że ostudzi to gniew chana Islama Gereja III i zakończy jego współpracę z Kozakami. W sprawie relacji z Krymem pewne propozycje zgłaszali również posłowie. Przede wszystkim opowiadali się za dalszym wstrzymaniem wypłaty upominków dla chana, a także domagali się obmyślenia sposobu i środków na wykupienie hetmanów oraz żołnierzy koronnych z niewoli tatarskiej.

Organizatorzy
Dofinansowanie