mgr Zbigniew Chmiel

(Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego)

Sejm Rzeczypospolitej wobec problemów organizacyjno-finansowych armii koronnej w pierwszych latach panowania Jana Kazimierza (1648–1653)

Pierwsze lata panowania Jana Kazimierza w Rzeczypospolitej były czasem burzliwych przemian w funkcjonowaniu armii koronnej oraz jej roli w życiu politycznym państwa. Wybuch powstania Chmielnickiego na Ukrainie w 1648 r. i ciężkie walki prowadzone w kolejnych latach z połączonymi siłami kozacko-tatarskimi spowodowały, że zagadnienia związane z funkcjonowaniem i finansowaniem armii stały się jednymi z najważniejszych punktów obrad każdego z kolejnych sejmów, obradujących w tym czasie. Ponoszone straty (1648, 1649, 1652 r.) nie tylko wymuszały pospieszne odbudowywanie potencjału militarnego państwa, ale także kazały szukać rozwiązań organizacyjnych, dostosowujących armię to zmienionych warunków pola walki. Skokowy wzrost liczebności armii skutkował proporcjonalnym wzrostem wydatków publicznych na ten cel i to, wbrew nadziejom wielu uczestników życia parlamentarnego, nie jedynie na okres jednej, zwycięskiej kampanii wojennej. Uczestnicy obrad sejmowych nie tylko wsłuchiwali się w propozycje królewskie oraz głos posłów żołnierskich, ale również przedstawiali własne projekty reform armii oraz pomysły na pozyskanie źródeł finansowania wysiłku zbrojnego. W konstytucjach sejmowych tego okresu widzimy również szereg innych zagadnień, będących przedmiotem zainteresowania parlamentarzystów, a dotyczących funkcjonowania armii koronnej, takich jak dyscyplina żołnierska, kwestia zaopatrzenia oddziałów, czy właściwe zabezpieczenie kluczowych twierdz w państwie. Nie będzie przesadnym stwierdzenie, że tematyka wojskowa zdominowała obrady oraz dorobek legislacyjny sejmów tego okresu.

Organizatorzy
Dofinansowanie